مهدویت پژوهی و آینده پژوهی: تشابهات و تمایزات

author

  • غلامرضا بهروزی لک
Abstract:

هدف: مهدویت‌پژوهی و آینده‌پژوهی به عنوان دو حوزۀ مطالعاتی مطرح در جامعۀ اسلامی، به لحاظ موضوعی و کاربردی، تعاملات مهمی با هم دارند. مهم‌ترین این تشابهات و تعاملات از یک سو و تمایزات از سوی دیگر، بین این دو کدام است؟ روش: مقالۀ حاضر به روش تطبیقی انجام شده که با بهره‌گیری از تحلیلهای فلسفۀ علم و رویکرد مطالعات درجه دوم است. یافته‌ها: به نظر می‌رسد وجه اشتراک مهم هر دو حوزۀ مطالعاتی، رویکرد چند رشتگی آنهاست. این بدان معناست که هر کدام از این حوزه‌های مطالعاتی، در بر دارندۀ ابعاد مختلف مطالعاتی‌اند و از این جهت تا حدّی نیز می‌توانند در برخی از ابعاد مشترک باشند. اما در کل، بین این دو حوزۀ مطالعاتی تمایز مهمی وجود دارد. آیندۀ قطعی و تغییرناپذیر، موضوع اصلی مطالعات مهدویت‌پژوهی است که به طور عمده از منظر درون‌متنی صورت می‌گیرد؛ در حالی که آینده‌پژوهی بر آینده‌های محتمل متمرکز است. البته با این حال، وجوه تعاملی بسیار مهمی بین این دو حوزۀ مطالعاتی وجود دارد. مهم‌ترین عرصۀ تعامل این دو حوزۀ مطالعاتی را باید نخست در تداخل موضوعی آن دو و از سوی دیگر، کارکرد آینده‌پژوهی در عملیاتی کردن اهداف و غایات مهدویت‌پژوهی در جامعۀ امروز دانست. نتیجه‌گیری : هر چند این دو حوزۀ مطالعاتی از یکدیگر متفاوت و متمایزند، اما به دلیل ماهیت بین رشته‌ای و فرا رشتگی‌شان، اولاً تداخل موضوعی داشته و ثانیاً در راستای همدیگر قرار دارند. بدین جهت، آینده‌پژوهی دینی ضمن تغذیۀ جدّی از مبانی دینی و به ویژه آموزۀ مهدویت، می‌تواند در خدمت تبیین، ترویج و عملیاتی‌سازی آموزه مهدویت در دنیای کنونی قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

آینده پژوهی گندم ایران

گندم یکی از محصولات اساسی و راهبردی کشور است که نقش پررنگی در سبد امنیت غذایی مردم کشور دارد. با توجه به اثرگذاری‌های تغییرپذیری‌های اقلیم و تغییر شرایط محیطی، اقتصادی، سیاسی و فناوری داشتن برنامه بلندمدت تولید گندم الزامی است. برای داشتن برنامه بلندمدت انجام پیش‌بینی با دقت کافی همراه نیست و باید سناریوهای مختلفی در قالب آینده‌پژوهی داشت. هدف این بررسی، آینده‌پژوهی گندم کشور تا افق 1420 است. ب...

full text

آینده پژوهی، مفاهیم و روش ها

شناخت و درک هرچه بیشتر آینده و ناشناخته‌هایی که فراروی انسان‌ها و جوامع بشری قرار دارد از اهمیت بالایی برخوردار است. این شناخت به ما کمک می‌نماید که از خطر رویارویی با ناشناخته‌ها دوری ننماییم. همچنین آینده‌شناسی این امکان را به انسان‌ها می‌دهد که یک قدم بیشتر از حال گام بردارند. اطلاع نسبی از آنچه که ممکن است در آینده اتفاق افتد و وقوع آن محتمل است، ضروری به نظر می‌رسد. این شناخت به برنامه‌ریز...

full text

آینده پژوهی در تحقیقات و آموزش حسابداری

در سالهای اخیر،تحقیقات و آموزش حسابداری تحت فشارهای مختلفی جهت  تغییر در شیوه های  تحقیق فعلی خود قرار گرفته است و نهاد های مختلفی در دنیا از جمله  کمیسیون تغییرات در آموزش حسابداری (AECC)1 و سایر نهادهای حرفه ای ،با صدور بیانیه هایی پیشگامان ایجاد تغییر در تحقیقات و آموزش حسابداری بوده اند این بیانیه ها بر شیوه های تحقیق و آموزش خلاقانه و اهمیت آن در توسعه تحقیقات حسابداری تاکید دار...

full text

بررسی ساختارهای فکری و مفاهیم کلیدی در آینده پژوهی و ارائه چارچوب اجرای مطالعات آینده پژوهی

شناخت و آگاهی نسبت به آینده، رویایی است که از دیرباز تلاش افراد بسیاری را در طول تاریخ به خود معطوف داشته است که با کوشش متفکران دوره جدید برای پیوند میان شناخت علمی با رویای شناخت آینده، حوزه دانشی جدیدی با عنوان «آینده پژوهی» شکل گرفت. امروزه نگاه به آینده روز به روز در حال تکامل است و آینده پژوهی به عنوان یک علم درجه دوم با نظریه ها، مکاتب و پارادایم های جدید نوعی رویکرد تکاملی را به مولفه ه...

full text

اقدام پژوهی: راهی برای توسعه آینده پرستاری

چکیده زمینه و هدف: یکی از مهمترین و اصلی ترین نقش پرستاران حفظ و ارتقای سطح سلامتی جامعه ارائه خدمات با کیفیت مناسب می باشد. روش های متعددی برای تغییر و بهبود این کیفیت وجود دارد. یکی از روش های تغییر استفاده و کاربرد اقدام پژوهی می باشد. این مطالعه مروری با هدف" نقد ابعاد و ویژگی های اقدام پژوهی و پتانسیل آن در توسعه دسیپلین پرستاری" انجام شد. مواد و روش کار: پژوهش حاضر مطالعه مروری است که با ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue 54

pages  103- 132

publication date 2013-06-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023